ลักษณะของคนมีบุญเป็นอย่างไร
ในสมัยก่อนพุทธกาล มีตำราของพราหมณ์กล่าวถึงลักษณะของมหาบุรุษ
เชื่อกันว่า ผู้ที่มีลักษณะของมหาบุรุษตามตำรานั้นเป็นผู้ที่มีบุญ
ถ้าอยู่ครองเรือน จะได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิ
แต่ถ้าออกบวช ก็จะได้เป็นพระพุทธเจ้า
มาในสมัยนี้ บางคนก็ดูว่าคนไหนมีบุญหรือไม่มีบุญจากรูปร่างหน้าตาบ้าง จากโหงวเฮ้งบ้าง จากลายมือบ้าง หรืออื่น ๆ
และเมื่อเชื่อว่า ผู้ที่มีรูปร่างหน้าตาอย่างนี้ มีโหวงเฮ้งอย่างนี้ มีลายมืออย่างนี้ เป็นผู้มีบุญ
หลายคนก็เลยพยายามเปลี่ยนตัวเองให้มีลักษณะเช่นนั้น เช่น เสริมหน้าผาก เสริมจมูก ทำตา ๒ ชั้น ใส่บิ๊กอาย ปรับคาง ฯลฯ เพื่อจะได้เป็นคนมีบุญ ทำอะไรจะได้ประสบความสำเร็จได้บ้าง
.....
ขอย้อนกลับไปในสมัยพุทธกาลก่อนนะครับ
พระสิทธัตถะกุมารก็ทรงเป็นผู้ที่สมบูรณ์ด้วยลักษณะของมหาบุรุษทั้ง ๓๒ ประการ ถือว่าเป็นผู้ที่มีบุญมาก
ซึ่งมีพราหมณ์ทำนายว่าจะได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิหรือเป็นพระพุทธเจ้า
แต่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ (ในลักขณสูตร) ว่า
"พวกสมณพราหมณ์ภายนอกอาจจะรู้ลักษณะมหาบุรุษ ๓๒ ประการนี้ได้
แต่สมณพราหมณ์เหล่านั้นไม่ทราบว่า เพราะมหาบุรุษทรงทำกรรมอะไรไว้ จึงได้ลักษณะมหาบุรุษนี้"
ขอยกตัวอย่างสิ่งที่พระองค์ตรัสมาเพียงบางข้อนะครับ คือ
"ในชาติก่อน ตถาคตเกิดเป็นมนุษย์ สมาทานในกุศลธรรม สมาทานมั่นคงในกายสุจริต ในวจีสุจริต ในมโนสุจริต ในการจำแนกทาน ในการสมาทานศีล ในการรักษาอุโบสถ ในความเกื้อกูลมารดาบิดา ในความเกื้อกูลสมณะพราหมณ์ ในความประพฤติอ่อนน้อมต่อผู้ใหญ่ในตระกูล และในกุศลธรรมอันยิ่งอื่น ๆ อีก
เพราะได้สั่งสมกรรมนั้น ทำกรรมนั้นให้ไพบูลย์แล้ว หลังจากตายแล้ว จึงไปเกิดในสุคติโลกสวรรค์ ครอบงำเทพเหล่าอื่นในเทวโลกนั้นด้วยฐานะ ๑๐
จุติจากเทวโลกนั้นแล้ว มาสู่ความเป็นมนุษย์ จึงได้ลักษณะมหาบุรุษข้อที่ ๑ คือ มีฝ่าพระบาทราบเสมอกัน
ถ้าเป็นพระเจ้าจักรพรรดิ ไม่มีมนุษย์คนใดที่เป็นข้าศึกศัตรูข่มได้
ถ้าเป็นพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า จะไม่มีข้าศึกศัตรูภายในหรือภายนอก คือ ราคะ โทสะ หรือโมหะ หรือสมณพราหมณ์ เทพ มาร พรหม ใคร ๆ ในโลกนี้จะพึงข่มได้
.....
ในชาติก่อน ตถาคตเกิดเป็นมนุษย์ ได้นำความสุขมาให้แก่คนหมู่มาก บรรเทาภัยคือความหวาดกลัวและความหวาดสะดุ้ง จัดการรักษาป้องกันคุ้มครองอย่างเป็นธรรม และให้ทานพร้อมทั้งของที่เป็นบริวาร
เพราะได้สั่งสมกรรมนั้น ทำกรรมนั้นให้ไพบูลย์แล้ว หลังจากตายแล้ว จึงไปเกิดในสุคติโลกสวรรค์ ครอบงำเทพเหล่าอื่นในเทวโลกนั้นด้วยฐานะ ๑๐
จุติจากเทวโลกนั้นแล้ว มาสู่ความเป็นมนุษย์ จึงได้ลักษณะมหาบุรุษข้อที่ ๒ คือ พื้นฝ่าพระบาททั้งสองมีจักรซึ่งมีกำข้างละ ๑,๐๐๐ ซี่ มีกง มีดุม และมีส่วนประกอบครบทุกอย่าง
ถ้าเป็นพระเจ้าจักรพรรดิ จะทรงมีบริวารมาก คือ มีพราหมณ์ คหบดี ชาวนิคม ชาวชนบท โหราจารย์และมหาอำมาตย์ แม่ทัพนายกอง ราชองครักษ์ อำมาตย์ บริษัท ราชา เศรษฐี กุมารเป็นบริวาร
ถ้าเป็นพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า จะทรงมีบริวารมาก คือ มีภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา เทวดา มนุษย์ อสูร นาค คนธรรพ์เป็นบริวาร
.....
ในชาติก่อน ตถาคตเกิดเป็นมนุษย์ ละเว้นขาดจากการฆ่าสัตว์ คือ วางทัณฑาวุธและศัสตราวุธ มีความละอาย มีความเอ็นดู มุ่งประโยชน์เกื้อกูลแก่สรรพสัตว์อยู่
ถ้าเป็นพระเจ้าจักรพรรดิ จะมีพระชนมายุยืน ไม่มีข้าศึกศัตรูที่เป็นมนุษย์คนใดสามารถปลงพระชนมชีพในระหว่างได้
ถ้าเป็นพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า จะมีพระชนมายุยืน ไม่มีข้าศึกศัตรูที่เป็นสมณะ พราหมณ์ เทพ มาร พรหม หรือใคร ๆ ในโลกสามารถปลงพระชนมชีพในระหว่างได้
.....
ในชาติก่อน
... ให้ของที่ควรเคี้ยว ของที่ควรบริโภค ของที่ควรลิ้ม ของที่ควรชิม น้ำที่ควรดื่ม อันประณีต มีรสอร่อย
... สงเคราะห์ประชาชนด้วยสังคหวัตถุ ๔ คือ
(๑) ทาน (การให้)
(๒) เปยยวัชชะ (วาจาเป็นที่รัก)
(๓) อัตถจริยา (การประพฤติประโยชน์)
(๔) สมานัตตตา (การวางตนสม่ำเสมอ)
... เป็นผู้กล่าววาจาประกอบด้วยประโยชน์ ประกอบด้วยธรรม แนะนำคนหมู่มาก เป็นผู้นำประโยชน์และความสุขมาให้แก่สัตว์ทั้งหลาย เป็นผู้บูชาธรรมเป็นปกติ
... เป็นผู้ตั้งใจสอนศิลปะ วิชา จรณะ หรือกรรม โดยประสงค์ว่าทำอย่างไรชนทั้งหลายนี้พึงรู้ได้เร็ว พึงปฏิบัติได้เร็ว ไม่พึงลำบากนาน
... ได้เข้าไปหาสมณะหรือพราหมณ์ แล้วซักถามสนทนาธรรม
... ไม่มีความโกรธ ไม่มีความแค้นใจ
แม้จะถูกว่ากล่าวรุนแรงก็ไม่ขัดเคือง ไม่โกรธ ไม่จองล้างจองผลาญ
ไม่แสดงความโกรธ ความคิดประทุษร้าย และความเสียใจให้ปรากฏ
... และอื่น ๆ อีกหลายข้อ
โดยทั่วไปแล้ว
เราทุกคนอยากเป็นผู้ที่ไม่มีข้าศึกศัตรูข่มได้
อยากมีเพื่อนฝูงบริวารมาก
อยากมีอายุยืนยาว ฯลฯ
แต่สิ่งที่สรุปได้จากพระดำรัสของพระพุทธเจ้าในพระสูตรนี้ คือ
การจะเป็นผู้ที่ไม่มีข้าศึกศัตรูข่มได้
เกิดจากการสมาทานในกุศลธรรมทั้งหลาย
มิได้เกิดจากการมีลักษณะมหาบุรุษ
การมีเพื่อนฝูงบริวารมาก
เกิดจากการนำความสุขมาให้แก่คนหมู่มาก ป้องกันคุ้มครองอย่างเป็นธรรม
มิได้เกิดจากการมีลักษณะมหาบุรุษ
การมีอายุยืนยาว
เกิดจากการเว้นขาดจากการฆ่าสัตว์ มุ่งประโยชน์เกื้อกูลต่อสรรพสัตว์
มิได้เกิดจากการมีลักษณะมหาบุรุษ
.....
ลักษณะของคนมีบุญ โหงวเฮ้งดี รูปร่างหน้าตาดี ลายมือดี จึงไม่ใช่สิ่งสำคัญ
เพราะสิ่งเหล่านี้ไม่ได้ทำให้เราไม่มีศัตรู
ไม่ได้ทำให้เรามีเพื่อนฝูงบริวารมาก
ไม่ได้ทำให้เรามีอายุยืน
ไม่ได้ทำให้เราได้ในสิ่งที่น่าปรารถนา ...
สิ่งที่สำคัญ คือ การกระทำกรรมดี ละเว้นกรรมชั่ว
นี่ต่างหากที่จะเป็นเหตุให้เราไม่มีศัตรู
ทำให้เรามีเพื่อนฝูงบริวารมาก
ทำให้เราอายุยืน
ทำให้เราได้ในสิ่งที่น่าปรารถนา ...
ฉะนั้น ความสำคัญจึงสรุปลงมาที่โอวาทปาฏิโมกข์ (คำสอนอันเป็นหัวใจของพระพุทธศาสนา) คือ
การไม่ทำบาปทั้งปวง
การบำเพ็ญบุญกุศลให้ถึงพร้อม
การชำระจิตให้ผ่องใสบริสุทธิ์
นี้เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย
.....
คลิกอ่านเพิ่มเติมในพระไตรปิฎกและอรรถกถาที่เกี่ยวข้อง
๑. ลักขณสูตร (ว่าด้วยลักษณะมหาบุรุษ ๓๒ ประการ)
0 ความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น